wesprzyj

Uroczyste zakończenie prac archeologicznych przy wytyczeniu ścieżek Cmentarza Żydowskiego na Bródnie i poszukiwaniu pochówku Szmula Zbytkowera oraz wykonaniu symbolicznego upamiętnienia pochówku Abrahama Sterna.

16.06.2023

 

 

Dzisiaj odbyło się uroczyste zakończenie prac archeologicznych przy wytyczeniu oryginalnych przedwojennych ścieżek Cmentarza Żydowskiego na Bródnie, odnalezieniu pochówku założyciela cmentarza oraz znamienitego mecenasa XVIII w. prawobrzeżnej Warszawy Szmula Zbytkowera oraz wykonaniu symbolicznego upamiętnienia pochówku wybitnego wynalazcy i prekursora cybernetyki Abrahama Sterna. Jest to szczególny projekt dla Fundacji Dziedzictwa Kulturowego w realizacji jej misji przewracani pamięci- przywrócenia należytej roli tego niezwykłego miejsca i upamiętnienie tak znamienitej postaci dla naszej historii.

 

Na cmentarzu zebrali się m. in.- partner Fundacji Dziedzictwa Kulturowego Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie- jej przewodnicząca Sylwia Kędzierska-Jasik przypomniała, jak powojenny rząd komunistyczny postanowił całkowicie wymazać ten cmentarz z przestrzeni miasta: „Nagrobki wyrwano, granice zatarto, mapy ocenzurowano, historię przemilczano. A dziś otwieramy nowy etap. Po raz pierwszy rząd polski potraktował Cmentarz Żydowski na Bródnie jako wartościowy i niezbywalny element polskiego dziedzictwa i historii. Poprzez badania i prace archeologiczne oraz odbudowę alejek w najstarszych kwaterach, historia cmentarza stała się dla odwiedzających namacalna. Po raz pierwszy inwestycje publiczne służą przywróceniu należytego charakteru tej przestrzeni, a nie jej zniszczeniu.” Minister Wojciech Labuda- pełnomocnik Premiera ds. Miejsc Pamięci, który sfinansował realizację projektu podkreślił, że: „ten cmentarz był niszczony, a dzięki inicjatywie Pana Premiera Mateusza Morawieckiego przywróciliśmy go warszawiakom, Polakom i należycie upamiętniliśmy. Do II Wojny Światowej Żydzi stanowili z Polakami jedno społeczeństwo i Żydzi stanowili o rozwoju polskiej myśli technicznej- chcemy się do tego wspólnego dziedzictwa się odwoływać właśnie upamiętniając niezwykłego wynalazcę jakim był Abraham Stern.”

 

Po uroczystości rabin Josh Ellis, ksiądz prałat Jerzy Gołębiewski, Dyrektor Cmentarza Bródnowskiego, wspólnie odmówili psalm 23, a przedstawiciele Gminy Fundacji oraz rządu złożyli symboliczny kamień na macewie upamiętniającej Abrahama Sterna. Rabin Josh Ellis podkreślił, że dzień poświęcenia macewy normalnie jest smutnym czasem, a dzisiaj jest odwrotnie: „przywracamy pamięć i budzi to naszą radość.”

 

Projekt został zrealizowany dzięki uzyskaniu środków z funduszu celowego Kancelarii Premiera RP w ramach programu ochrony miejsc pamięci.

 

 

 

 

 

IMG_2727
IMG_2728
IMG_2732
IMG_2736
IMG_2737
IMG_2742
IMG_2749
wesprzyj