o projekcie
W roku 2022 przedmiotem działań konserwatorskich była barokowa kolumna z połowy XVIII wieku, znajdująca się obok dawnego kościoła parafialnego Wszystkich Świętych z 1664 r., a obecnie cerkwi pod wezwaniem Objawienia Pańskiego w Nowosiółkach Zahalczyckich. Kolumna umieszczona na podstawie ze stopni wapiennych, z herbem Pilawa, o gładkim trzonie z bogato zdobionym kapitelem i rozbudowanym architektonicznie gzymsem, zwieńczona jest figurą Matki Bożej Niepokalanego Poczęcia. Dynamicznie wykonana rzeźba, jest bezcenną pamiątką sztuki rzeźbiarskiej epoki baroku, a jej pochodzenie przypisywane jest uczniom Jana Jerzego Pinzla. Głównym celem całego zadania było przywrócenie barokowej kolumnie jej wartości artystycznych, historycznych i estetycznych. Tak niezwykły obiekt, który bez wątpienia jest pokołosiem twórczości Pinsla, a co za tym idzie reprezentuje lwowską szkołę rokoko, zasługiwał na przywrócenie mu dawnej świetności.
Prace realizowane były przez partnera Fundacji Towarzystwo Tradycji Akademickiej dzięki dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury
Projekt obejmuje III etap prac konserwatorskich i restauratorskich przy barokowej kolumnie znajdującej się obok dawnego kościoła parafialnego Wszystkich Świętych z 1664 r., a obecnie cerkwi pod wezwaniem Objawienia Pańskiego w Nowosiółkach Zahalczyckich. Kolumna wraz z figurą Immaculaty datowana na połowę XVIII wieku, umieszczona została na podstawie ze stopni wapiennych, z herbem Pilawa na cokole, gładkim trzonem kolumny z bogato zdobionym kapitelem i rozbudowanym architektonicznie gzymsem. Dynamicznie wykonana rzeźba, jest bezcenną pamiątką sztuki rzeźbiarskiej
epoki baroku, a jej pochodzenie przypisywane jest uczniom Jana Jerzego Pinsla. Dzięki przeprowadzonym pracom, można częściowo przywrócić piękno temu miejscu, aby podążający w stronę Złoczowa turyści mogli podziwiać uroki tego miejsca, niezwykle malowniczo położonego, zaledwie kilkaset metrów od głównej trasy ze Lwowa na Złoczów. Niegdyś bardzo piękne założenie, po którym dzisiaj pozostała praktycznie ruina, stary cmentarz oraz niezwykle piękna barokowa kolumna, która jest jednym z ostatnich świadków ciekawej historii tego miejsca.
Głównym celem zadania jest przywrócenie barokowej kolumnie jej wartości historycznych i estetycznych oraz utrwalenie wartości artystycznych w takim stanie w jakim się zachowały, aby dalsza destrukcja kamienia nie doprowadziła do ich unieczytelnienia. Najważniejszym zadaniem było jednak w pierwszej kolejności przeprowadzenie prac technicznych, które rozpoczęto podczas I etapu projektu w 2022 r. Miały one na celu ponowne ustabilizowanie kolumny, jej wypionowanie i rozwiązanie problemów konstrukcyjnych. Wykonano demontaż wszystkich spękanych elementów rzeźbiarskich kolumny: figury, gzymsu, belkowania, i częściowo trzonu wraz z oryginalnym prętem montażowym.Następnie usunięto wtórną wylewkę betonową, którą pokryto w XX wieku schody. To pozwoliło na odsłonięcie oryginalnej formy i kształtu obiektu, oraz umożliwiło demontaż wapiennych schodów. Rozwiązanie kwestii statyki kolumny i spękań technicznych, było priorytetowym i nadrzędnym celem dla całościowej realizacji konserwatorskiej.
Celem prac konserwatorskich III etapu jest zakończenie wieloetapowego projektu konserwacji tego cennego zabytku, tak aby przywrócić świetność temu cennemu obiektowi.
Prace realizowane są przez polsko-ukraiński zespół pod kierownictwem Anny Kudzi.
W II etapie prac przy obiekcie w 2023 r. wykonano nowy fundament, a scalone elementy kolumny zamontowano w oryginalnym miejscu ekspozycji.
Tak niezwykły obiekt, który bez wątpienia jest pokołosiem twórczości Pinsla, a co za tym idzie reprezentuje lwowską szkołę rokoko, zasługuje na przywrócenie mu dawnej świetności. Z roku na rok, kolejne detale dekoracji i przedstawień figuralnych ulegały bezpowrotnemu zniszczeniu, a proces przechylania się kolumny postępował. Parafia w Nowosiółkach zarówno, jeśli chodzi o cerkiew jak i kościół katolicki, nie jest zbyt liczna, jednak podlega pod dziekanat lwowski. Niedaleka lokalizacja od drogi głównej – ok. 1 km, jest bardzo dogodna, aby przyciągnąć zwiedzających, chcących w otoczeniu natury pokontemplować sztukę baroku.
Celem prac konserwatorskich jest również zahamowanie procesów destrukcji kamienia, wywołanych przez czynniki zewnętrzne, które spowodowały liczne uszkodzenia i erozję kamienia. W tym celu usunięto więc w I etapie prac, szkodliwe nawarstwienia mikrobiologiczne przez przeprowadzenie zabiegów dezynfekcji, usunięto nawarstwienia atmosferyczne, które nie tylko niszczą kamień od warstw powierzchniowych, aż do jego głębokich partii, ale i zaburzają obiór estetyczny przez ich ciemny kolor. Usunięto również wtórne nieestetyczne naprawy, spękane spoiny i uzupełnienia cementowe. Zabiegi te pozwolą na przywrócenie wartości artystycznych obiektu i pokazanie wysokiego poziomu kunsztu rzeźbiarskiego.
W II etapie prac wykonano klejenie wszystkich spękanych elementów kolumny: kuli ziemskiej ze stopami Matki Boskiej i wężem, następnie połączenie tego fragmentu z główną częścią figury, sklejenie cokołu pod kapitelem oraz trzonu kolumny. Wykonano zabiegi wzmacniania preparatami krzemoorganicznymi powierzchni kamienia oraz iniekcja spękań i szczelin.
Zadanie zostało zrealizowane w ramach projektu pn.: Ochrona dziedzictwa ziemi lwowskiej.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury – państwowego funduszu celowego.
Projekt zrealizowany w ramach programu rządowego „Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą” zarządzanego przez Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa za Granicą Polonika.
W I etapie – i związanym z nim realizacją programu w 2022 r. najpoważniejszym do rozwiązania problemem było odchylenie kolumny od pionu, spękania trzonu i podstawy rzeźby, złapanych ściągami stalowymi oraz usunięcie wtórnego betonowego cokołu, pod którym ukryte są oryginalne kamienne stopnie. Destrukcja wapiennej skały w przypadku figury i dekoracyjnych elementów architektonicznych, była bardzo zaawansowana – występowało osypywanie się i kruszenie wapienia, spękania. Cały obiekt pokryty był wtórnymi przemalowaniami i cementami. Ze względu na przechył całego obiektu I etap prac zakładał demontaż kolumny wraz z wapiennymi stopniami, odkucie wtórnego betonowego cokołu, oczyszczenie wszystkich powierzchni kamiennych w celu rozpoznania zakresu zniszczeń i zakresu wtórnych uzupełnień oraz zacierek cementowych, wzmacnianie oraz iniekcje spękań. Głównym celem całego zadania było przywrócenie barokowej kolumnie jej wartości artystycznych, historycznych i estetycznych.
